هوش مصنوعی و تحولات گسترده و نوین در هزاره سوم میلادی

احترام و سرزدن نوروز باستانی 1403 شادباش باد 

می دانیم اکنون دنیای آزاد از انقلاب الکترونیک عبور کرده است و پا به عرصه هایی فوق العاده جذاب و نوعا ترسناک در بهره برداری از هوش مصنوعی گذاشته است. 

بخش هایی در صنعت سینما و تصویربرداری در بکار گیری هوش مصنوعی در این عرصه را مرتب شاهد بوده ایم.

سیستم ثبت اسناد و املاک ایران که باید خود را در دو دهه قبل حداقل برای ورود به این دوران مهیا و آماده می کرد متاسفانه با شتابزدگی هر چه تمامتر در پوشش لایحه تحول قضایی و برنامه های مدون آن به پیش می رود و این نیازمند بهره گیری از توانمندیهای داخلی و افراد متخصص در علوم ثبتی که بیشتر آنان جزء فرهیختگان حوزه ی سردفتری اسناد رسمی  که اینک بسیاری از اساتید این فن و حرفه بازنشسته شده اند می باشد.

شاهد فرامینی بالادستی در بکارگیری از هوش مصنوعی در حوزه دفاتر اسناد رسمی هستیم. این اقدامات بدون برنامه ریزی در حوزه ی امنیت سایبری و میزان و درصد مسئولیت های اشخاص حقیقی که در این حوزه ها فعالیت دارند چالش برانگیز و در حال تبدیل شدن به ذغذغه های فعالان این عرصه است.

خک سامانه های مخابراتی و دیجیتال و بانک های اطلاعاتی در کشور که در سا های اخیر مرتب شاهد آن هستیم بزرگترین عامل خدشه و از کار افتادن بخش های اساسی در سیستم ثبت نوین و حتی هوش مصنوعی است. 

در سال های اخیر بکار گرفتن هوش مصنوعی توسط جاعلین به مراتب جلوتر از نهادهای بستر ساز در این زمینه در ایران بودهاست. 

تهیه و کارت ملی هوشمد جعلی و نیز شناسنامه جدید و حتی سند تک برگ بر روی برگه ها و اوراق واترمارک دار ثبتی توسط جاعلین به طو ر مکرر رخ داده است و عدم تعیین میزان مسئولیت مدنی و کیفری فعالان در حوزه دفاتر اسناد رسمی و ثبت اسناد و املاک و واسپاری آن به روش های کاملا قدیمی و سنتی و نخ نما شده در رسیدن به واقعیت ها و حقایق در رسیدگی به پرونده های سران دفاتر اسناد رسمی و کارکنان و اعضای ثبت اسناد و املاک توسط نهادهای رسیدگی کننده  نوعی رد تکلیف از سوی مقامات و دست اندرکاران این حوزه است. 

لازم به ذکر و یادآوری است که علی رغم کارهای زیادی که طی دهه ی گذشته در این خصوص انجام گرفته است و مستلزم تقدیر و تشکر است با این وجود هنوز راه طولانی چه به صورت تربیت نیروهای کاملا متخصص در این حوزه با توجه به علم روز و چه به نحو به روز رسانی و خروج از شرایط بایگانی و ثبت سنتی به مدرنیزه شدن مسیری پر پیچ و خم و سنگلاخ می نماید.   

دمی با خیام

علی دشتی نویسنده سرشناس ادبیات در ایران کتابی دارد به همین نام  " دمی با خیام "

آنچه در پی می آید عینا از کتاب وی چاپ انتشارات امیرکبیر در اسفند سال 1344 است.

1- خیام شاعر

شاید بیش از دو هزار کتاب و رساله و مقاله در باره خیام نوشته باشند . خیام فیلسوف و ریاضی دان موجودیست مشخص و یافتن او بواسطه ء رساله های علمی و فلسفی وی آسان ، ولی خیام شاعر هنور ناشناخته مانده ، سیمائی دارد مشوش و مغشوش زیرا وسیله تشخیص سیمای او رباعی هائی است که معلوم نیست از خیام باشد، بلکه گاهی رباعی هائیست که محققا از او نیست.برای روشن شدن مطلب کافیست به مجموعه های گوناگون رباعیات خیام نظری افکند ؛ کمترین آنها نسخهء خطی مورخ 865 هجری ، متعلق به کتابخانه اکسفورد ( بودلیان ) محتوی 158 رباعی و بیشترین آنها طربخانه است که در سال 867 تدوین شده و شامل 559 رباعی است. در مجموعه هائی متاخر رقم رباعیات از این عدد هم تجاوز میکند.

عین این اختلاف و تفاوت فاحشی که در کمیت رباعیات خیام دیده میشود ، در کیفیت نیز وجود دارد، بدین معنی که هم از حیث لفظ و شیوه ء انشاء ، هم از حیث بیان معانی و طرز اندیشه ، در این رباعی ها تخالف و تغایر محسوس و فقدان تجانس لفظی و انسجام فکری بحدیست که نمیتوان همهء آنها را مولود قریحهء شخص واحد دانست. مرحوم صادق هدایت که متوجه این امر شده است می نویسد " اگر یک نفر صد سال عمر کرده باشد و روزی دو مرتبه کیش و عقیده و مسلک عوض کرده باشد قادر بگفتن چنین افکاری نیست..."

بیرون کشیدن رباعیات اصیل خیام از این بازار مکاره کار آسانی نیست ، حتی برای بیگانگان که بیش از ما به تحقیق پرداخته و در پیدا کردن خیام ولع و علاقهء زیادی نشان داده و میدهند. زیرا مبنای آنان کاوش در نسخه های خطی است و نسخه های خطی نمیتواند به تنهائی مستند قرار گیرد چه ، هم در صحت و درستی آنها مجال شک باقیست ، هم در حسن تشخیص و استواری ذوق تدوین کنندگان و هم در فهم و امانت کاتبان .

علت واضح و تردید ناپذیر این اغتشاش و این اختلاف روایات در اینستکه رباعیات خیام در زمان حیات وی گردآوری و تدوین نشده ، حتی میتوان گفت هیچگونه رباعی از وی نشر نگردیده است ، از اینرو هیچیک از معاصرین وی که بمناسبتی از او نامی برده اند ، باینکه خیام شعری گفته است ، اشاره ای نکرده اند.

عبرت انگیز و شایستهء تامل اینستکه نظامی عروضی سمرقندی ، مولف کتاب چهار مقاله که معاصر خیام بوده و در سال 506 در بلخ بخدمت وی رسیده و بهمین مناسبت در مقاله سوم حکایت 8 و 7  را باو اختصاص داده و بخود میبالد که در سال 530 بزیارت قبر وی رفته است ، اشاره ای نمیکند که خیام بیتی گفته است و با آنکه باب دوم این کتاب معتبر در فن شعر است اسمی از خیام نمیبرد.

نخستین کسی که ذکری از شاعری خیام کرده عمادالدین کاتب قزوینی است ، در کتاب معروف " خریدة-القصر " که از مستندات معتبر تاریخی راجع به شعرای کشورهای اسلامی است.